Praca w 2030 roku: koniec etatów, automatyzacja i nowe kompetencje

Rok 2030 zbliża się wielkimi krokami, a zmiany na rynku pracy, które były przewidywane jeszcze kilka lat temu, stają się coraz bardziej rzeczywiste. Dynamiczny rozwój technologii, zmieniające się potrzeby społeczne oraz zmiany demograficzne wpływają na to, jak będzie wyglądał rynek pracy za kilka lat. Specjaliści/-stki przewidują, że 47% zawodów zniknie w przeciągu najbliższych 10 lat. W niniejszym artykule spróbuję wspomnieć o kilku najistotniejszych trendach, które już się dzieją lub wydarzą na przestrzeni kilku najbliższych lat.

Edukacja

Wbrew pozorom w samej edukacji zmian będzie najmniej, mimo iż przewiduje się, że 60% obecnych nastolatków/-ek będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie powstały.

Wraz z postępem technologicznym i zmieniającymi się wymaganiami rynku pracy, edukacja i rozwój umiejętności przez całe życie stają się kluczowe. Nowe formy kształcenia, takie jak kursy online staną się coraz bardziej popularne. Pracownicy/-czki będą musieli regularnie podnosić swoje kwalifikacje, aby nadążyć za rosnącymi wymaganiami rynku.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja

Przewidywana przez wielu ekspertów/- ek rewolucja technologiczna związana z automatyzacją oraz rozwojem sztucznej inteligencji (AI) będzie miała kluczowy wpływ na rynek pracy. Maszyny, roboty i algorytmy zastępują coraz więcej rutynowych zadań wykonywanych przez ludzi.

Prace związane z produkcją (o 14% spadnie liczba godzin poświęcona na prace fizyczne w fabrykach), logistyką, a także niektóre zawody w sektorze usług, tj. obsługa klienta, będą coraz bardziej zautomatyzowane. Przewiduje się, że 20% zawodów zostanie zautomatyzowanych, co dzieje się już na naszych oczach, zamiast kasjerów/-ek pojawiają się kasy samoobsługowe, rozwój paczkomatów.

Wszystko ma być tworzone z myślą o człowieku, po to aby zautomatyzować i ułatwić jego pracę, szanować czas, który staje się najbardziej wartościową walutą przyszłości. Czas, to źródło nieodnawialne.

Jednak automatyzacja nie oznacza końca pracy. Zamiast tego, powstanie potrzeba nowych zawodów związanych z projektowaniem, obsługą i nadzorowaniem systemów AI, robotyki, analityki danych oraz inżynierii oprogramowania. Nowym wyzwaniem będzie ko-robotyzacja współpraca maszyn wyglądających jak ludzie.

Wzrośnie o 55%  liczba godzin związanych z pracą osób z umiejętnościami technologicznymi, więc prawdopodobnie też nastąpi rozwój cyberbezpieczeństwa.

Przez to, że coraz więcej pozostawiamy danych w internecie, korzystamy z platform szkoleniowych, pozostawiamy hasła, to jesteśmy narażeni na ataki hackerskie.

Przewiduje się, że 70 % zawodów zmieni swój charakter, a zawody będą ewoluowały wraz z technologią. Pracownicy/-czki, którzy będą w stanie adaptować się do nowych technologii i rozwijać kompetencje w obszarze sztucznej inteligencji i programowania będą poszukiwaną grupą na rynku pracy.

Zróżnicowanie zatrudnienia: praca w wielu zawodach

Rok 2030 może przynieść również zmiany w tradycyjnym rozumieniu słów: „zawód” i „praca”.

Pracownicy/-czki będą coraz częściej łączyć kilka zawodów w ramach jednej kariery zawodowej, a pojęcie „stałego zatrudnienia” może stracić na znaczeniu. Koniec z jedną pracą na całe życie. Wykonywanie jednego zawodu od szkoły branżowej do emerytury jest już praktycznie niemożliwe. Utrzymanie się na rynku pracy wymusi konieczność wielokrotnego przebranżawiania się oraz pracę do późnej starości.

Może też przestać istnieć słowo „zawód”, ponieważ zaczynają się liczyć kompetencje twarde i miękkie, a my nie utożsamiamy się już z jednym zawodem. Słowo zawód zostanie zastąpione kompetencjami, a praca coraz częściej będzie miała charakter projektowy.

Słowo „praca” zostanie zastąpione dążeniem ku samorealizacji i samoedukacji. Ważniejszy będzie elastyczny i sprzyjający proces, który skupiać się będzie na mierzeniu efektywności i osiąganych celach niż sama praca – „Idę do pracy” oznaczać będzie „realizuję projekt”.

Nastąpi też śmierć pracy etatowej  i wyjście naprzeciw oczekiwaniom pracowników/-czek.  Pracodawcy będą skupiać się na spełnianiu oczekiwań pracownika/-czki w doborze idealnych godzin pracy. Projektowy, zadaniowy charakter pracy będzie pozwalał na realizację tych oczekiwań. Nadal pozostanie forma pracy etatowej, ale już w mniejszym zakresie.

Pracownicy/-czki, którzy potrafią zarządzać swoją karierą i w pełni wykorzystać potencjał cyfrowych narzędzi, będą mieli większe szanse na sukces.

Miejsce pracy

Pandemia COVID-19 przyspieszyła trend pracy zdalnej, który będzie nadal kształtował rynek pracy w nadchodzących latach. W 2030 roku wiele firm i organizacji będzie preferować model hybrydowy, łączący pracę w biurze z pracą zdalną. Technologie wspierające komunikację i współpracę online będą jeszcze bardziej zaawansowane, co umożliwi efektywną pracę zdalną z każdego miejsca na świecie. Dodatkowo, wiele firm zaoszczędzi na braku wynajmowania przestrzeni dla pracownika/-czki, liczyć się będzie wykonanie projektu. Z punktu widzenia pracowników/-czek, zmiana ta oznaczać będzie większą elastyczność w organizacji czasu pracy, ale da też możliwość łączenia życia zawodowego z prywatnym.

Holdeck – Zamknięte przestrzenie zostaną zastąpione wirtualnym środowiskiem pracy zamiast tradycyjnych biur.

Praca przez Internet – to już jest, ale zawody wykonywane dotychczas stacjonarnie w gabinecie będą świadczone przez Internet, np.: różnego rodzaju doradztwo, wsparcie, konsultacje.

Przez pracę projektową pojawi się też praca w coworkingu, czyli praca we wspólnej przestrzeni, tak aby nie pozostać w samotności w domu.

Ekologia i zrównoważony rozwój

W 2030 roku kwestia ochrony środowiska stanie się jednym z istotnych aspektów działalności firm i organizacji. Kończące się zasoby wody pitnej, wysypiska śmieci oraz efekt cieplarniany zmuszą nas do wprowadzenia ścisłych norm środowiskowych. Regulacje mające na celu ograniczenie niszczenia przyrody, konieczność poszukiwania alternatywnych źródeł energii, programy i aplikacje sprzyjające ochronie środowiska stworzą przestrzeń do pojawienia się nowych zawodów związanych z zieloną gospodarką.

Demografia i starzejące się społeczeństwo

Zmiany demograficzne, takie jak starzejące się społeczeństwo, będą miały ogromny wpływ na rynek pracy w 2030 roku. W wielu krajach liczba osób starszych będzie rosła, co spowoduje konieczność dostosowania rynku pracy do ich potrzeb. Wprowadzenie elastycznych form zatrudnienia, takich jak praca w niepełnym wymiarze godzin, telepraca czy zmniejszenie fizycznych wymagań pracy, może pozwolić osobom w wieku 60+ na pozostanie aktywnymi zawodowo przez dłuższy czas.

Wstrząsający jest fakt, że ze względu na powyższe zmiany i niewydolność systemu emerytalnego, konieczna będzie praca aż do śmierci. Rynek pracy 2030 roku będzie miejscem pełnym wyzwań, ale także nowych możliwości. Automatyzacja, sztuczna inteligencja, elastyczność zatrudnienia oraz praca o charakterze projektowym będą miały kluczowy wpływ na to, jak będziemy pracować i jakie umiejętności będą najbardziej poszukiwane. Warto podkreślić, że 70 % zawodów zmieni swój charakter – zawody będą ewoluowały wraz z technologią. Będzie to czas, w którym edukacja i ciągły rozwój zawodowy staną się fundamentem sukcesu na rynku pracy.

Autorka: Agnieszka Sukiennik

Źródło: Webinar – Anna Płoska: https://csipz.pl/